Bakış açımı nasıl değiştiririm?

Yakın bir arkadaşımdan ilham alarak bu yeni yazı serisine başlıyorum. Benimle paylaştığı o kadar samimi ve yerinde idi ki beni de harekete geçirdi. “Her yerde bakış açınızı değiştirin, bakış açınızı değiştirin diyorlar ama bunu nasıl yapacağımızı söylemiyorlar.” Bunun üzerine kendimin de faydalandığı pratik, kolay uygulanabilen kolay teknik ve bilgileri sizlerle paylaşmaya karar verdim. Kendini tanımak, anlamak emek isteyen, sevgi ve şefkatle adım adım gidilmesi gereken bir yol. Ben elimden geldiğince burada bildiklerimle kolaylaştırmaya çalışacağım. Soru veya konularınız olursa onları da severek değerlendirmek isterim. Herkese şifa olsun.

Bunu anlatmak için bir örnekle başlayalım. Farz edin ortada havada asılı rengarenk bir küre var. Siz de aynı mekânda sabit bir yerde duruyorsunuz ve bulunduğunuz yerden o küreye bakıyorsunuz. Kürenin yalnızca kendi bakış açınıza giren kısmını görebiliyorsunuz. Kürenin rengarenk olduğu bilgisi sizde yok. Bu durumda biri size bu küre ne renk diye sorarsa vereceğiniz cevap, gördüğünüz kısım ne renkse diyelim ki kırmızı, kırmızı olacaktır. Oysa bu o kürenin hakikatinin sadece bir kısmını oluşturmaktadır, tamamını değil. Eğer tüm konularla ilgili bu durumun farkında olursam, bu o konulara karşı bakış açımı değiştirir. Benim esnek bakmamı, bildiğim veya bildiğimi zannettiklerim dışında da o konuya dair bilgi ve hakikatin olabileceğini idrak etmem meselelere daha geniş bakış açısından bakabilmemi de sağlar.

Sokrates’ın ünlü sözünü duymuşsunuzdur; “Tek bir şey biliyorum, o da hiçbir şey bilmediğimdir”. Artık yeni bir devirdeyiz. Bu devirde bilgi çağından, bilgiyi kullanma çağına geçiş yaparken sizleri bunun da ötesine davet ediyorum. “Ben bildiğim kadarını biliyorum” ’a bildiklerimizin farkına varmaya Birlikte geçelim.

Bu ne demek? Ben bir konuyla ilgili bildiklerimin farkındayım. Ve bunun dışında bilmediklerim olduğunun da bilincindeyim demektir. Bu ise bana başka bilgi, başka bakış açılarının olduğunu ve tüm bunların hakikatin yalnız parçalarını oluşturduklarını bilirim. Tıpkı “Fil ve altı kör adam” Budist hikayesinde olduğu gibi…

Önce kendimi belirli bir fikre dayalı sabit ve tek boyutlu bakış açısından esneklikle çıkarıyorum. Sonra o konuya dair önce fiziksel pozisyonumu değiştirerek yeni bir bakış açısına olanak tanıyorum. Örneğin kendimi bir olayla ilgili karşımdaki diğer insanın yerine koyabilirim. Onun bakış açısından elimden geldiğince tarafsız bir şekilde aynı meseleye bakmaya çalışabilirim. Mesela her gün belki karşılaştığımız bir durumda trafiktesiniz birisi devamlı selektör yapıyor, ısrarla geçmek istiyor. “Ne sabırsız, kaba bir insan…” diye düşünebiliriz veya kendimizin acil durumdaki halimizi hatırlayabiliriz. Belki de bir hastası var, belli ki sıkışmış bir durumda diye düşünebiliriz. Bakış açımı esnettiğimde tek boyutlu “Ben” bakış açısından 2 boyutlu “Ben ve Sen” bakış açısına geçebilirim. Bu geçiş tüm olayları kendime yormak yerine kendim dışında ki hayat unsurlarının farkına varmamı sağlar. Hayatın benden daha geniş olduğunu idrak etmek omuzumda üstlendiğim bazı yükleri hafifletip rahatlatabilir. Amerikan filmlerinde hep bir kahraman Dünya’yı kurtarır. Bizlerde o kahraman gibi bazen bizimle ilgili ilgisiz konuların yükünü üstleniriz, sonra da omuz ağrısı çekeriz. 😊

Bakış açımı zenginleştirdiğim zaman tercih edebileceğim seçenekler değişir. Yani farklı düşünceler, farklı davranışları doğurabilir. Bu da hayatımın akışına değişiklikler getirir. Bir süre sonra, tüm yaşamım değişir. Bakış açımı değiştirip, seçeneklerimi arttırarak hayatımı zenginleştirebilirim. Yani kürenin başka renkleri olabileceği gerçeğini kabul ederek kendime diğer renklerini de görme fırsatını tanırım. Hayatın rengarenk halini görebilirim.

7 adımda bakış açımı nasıl değiştiririm?

1. Sabit bir yerden bakmak yerine başka neler olabilir diyerek esnek bakış açısına geçerim.
2. Kendimi başkasının yerine koyarak “Sen” 2 boyutlu bakış açısını denerim.
3. Olayı bir de dış bağımsız objektif bir gözden gördüğümde neler fark ederim, 3 boyutlu bakış açısı nasıl?
4. Olaya zamanın dışına çıkarak geçmiş ve gelecekten bağımsız baktığım zaman neler fark ediyorum, 4 boyutlu bakış açısı nasıl?
5. Tümünün de dışına çıkıp evrensel BİZ bakış açısıyla bu olaya baktığımda neler fark ediyorum? Burada hakikaten neler oluyor?
6. Tüm bunları yapabilmek için, alternatifleri görebilmek için kendime dış bağımsız gözle sorular sorarım; “Başka?” sorusu mesela çok açıcıdır.
7. Ya da ben soramıyorsam bu tür sorular sorabilen güvendiğim biriyle bu konuyu paylaşırım.